Antalya Toptancı Hali’nde Sebze ve Meyve Miktarı Azaldı
ANTALYA Toptancılar Hali’ne 2023 yılında giren sebze ve meyve miktarı bir önceki yıla göre yüzde 36 azalarak 536 bin 918 tona geriledi. Düşüşün ‘kayıtsız alışverişten’ kaynaklandığını belirten Antalya Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği Başkanı Hasan Yılmaz, “Kayıtsız tüccarlar doğrudan üreticiyle pazarlık yaparak ürünü tarladan alıyor. Devlet de vergi kaybı yaşıyor.”
Turizm kenti Antalya aynı zamanda sera üretiminin de merkezi olarak biliniyor. Kentte hem yüksek yaylalarda hem de kıyıya yakın seralarda üretilen sebze ve meyveler iç pazara sunulmakta ve ihraç edilmektedir. İhraç edilen ürünler arasında domates yüzde 50’ye yakın oranla geniş yer tutarken, ihraç edilen sebzeler arasında biber salkımı, patlıcan ve diğer ürünler de yer alıyor. Eserlerin nakliyesi kamyon ve hava kargo ile sağlanmaktadır. Üretici, hasat ettiği meyve ve sebzeleri, fiyatların belirlendiği toptancıya getiriyor. Kasalar halinde tırlara yüklenen ürünler arz ve talebe göre günlük olarak fiyatlandırılmaktadır. Komite üyelerinin satın aldığı eserler tüccarlara satılarak hem iç piyasaya hem de ihracata sunuluyor.
ÜRETİLEN İŞİN TONAJINDA AZALMA VAR
Antalya Toptancı Hali’nde 2019 yılından bu yana yıllık kazançlar artmasına rağmen getirilen ürünün tonajı düşüş eğilimine girdi. 2019 yılında 852 bin 151 ton olan sebze ve meyve girişi, 2020 yılında 838 bin 470 tona geriledi. 2019-2023 yılları arasında ise sadece 2021 yılında piyasaya giren sebze ve meyve miktarında artış yaşandı. 2021 yılında bin 16 ton olan ürün miktarı, 2022 yılında tekrar düşüş göstererek 845 bin 307 ton olarak gerçekleşti. Bu rakam geçen yıl yüzde 36 azalarak 536 bin 918 ton olarak son yılların en düşük rakamı olarak kaydedildi.
REDDEDİLMESİNİN NEDENİ
Antalya Yaş Sebze Meyve Komite Üyeleri Derneği Başkanı Hasan Yılmaz, yüzde 36-40 oranındaki düşüşün pazar dışındaki kayıt dışı faaliyetlerden kaynaklandığını söyledi. Normal kurallarda üreticinin hasat sonrası ürününü toptancıya dönüştürüp oradaki komite üyeleri ve tüccarlar aracılığıyla piyasaya sürdüğünü, tüm bu süreçlerin resmi kayıtlara geçtiğini belirten Yılmaz, “Ancak bazı kayıt dışı tüccarlar da var. Ürünü doğrudan üreticiyle görüşerek tarladan alıyorlar. 20 liralık belge hazırlayıp üreticiden 2 liraya alıyorlar.” “Hem iç piyasaya, hem de İstanbul başta olmak üzere yurt dışına ürün gönderiyor. Bu durumda 20 liralık ürününü doğrudan tarlada 2 liraya satan çiftçi de zarar ediyor. Devlet de vergi kaybı yaşıyor. Bu oran yüzde 36’ya ulaştı. Özellikle geçen yıl” dedi.
Kayıt dışılık nedeniyle hem eserin fiyatının hem de üretim yerinin takip edilemediğini anlatan Yılmaz, bu durumun vergisini ödeyen ve her türlü sürecini kayıt altında tutmak zorunda kalan esnafa zarar verdiğini söyledi.
‘KAYDETMEYENLER HERKESE ZARAR VERİR’
Halde’de komisyoncu olarak çalışan Hüseyin Demir de kayıt dışılıktan endişe ediyordu. Çalışanlarından ve marketlerden aldığı her türlü sebze ve meyveyi tüccarlara kayıt altına alıp, hesabını devlete verdiğini anlatan Demir, “Zaten bizim vergi kaçakçılığı yapma imkanımız da yok. Her şey kayıt altında. Ancak Bu kayıt dışı işi yapanlar herkese zarar veriyor.Bunun bir anını da “Öncelikle kontrol altına alınması gerekiyor” dedi.
‘Toptan Market’te GÜNCEL FİYATLAR
Öte yandan Antalya’nın ara ekim dönemine girmesi nedeniyle ilçe pazarlarında bir miktar fiyat artışı bekleniyor. Antalya Toptancı Hali’nde ürünlerin güncel kilogram fiyatları şöyle:
“Domates 22 lira, kokteyl domates 34 lira, yeşil biber 34 lira, sivri biber 50 lira, sivri biber 70 lira, yeşil biber 28 lira, dolmalık biber 33 lira, üç burunlu köy biberi 43 lira, kapya biberi 30 lira lira, patlıcan “35 lira, kabak 27 lira, salatalık 36 lira, silor salatalık 50 lira, kaliforniya biberi 60 lira.”
